Λόγω της επικείμενης γιορτής της 17ης Νοεμβρίου
που θα γίνει στο σχολείο μας θεωρήσαμε σωστό να θυμηθούμε για ποιο λόγο
γιορτάζουμε αυτήν την ημέρα.
Η Ελλάδα βρισκόταν από τις 21 Απριλίου 1967 υπό τη
δικτατορική διακυβέρνηση του στρατού, ενός καθεστώτος που είχε καταργήσει τις
ατομικές ελευθερίες, είχε διαλύσει τα πολιτικά κόμματα και είχε εξορίσει,
φυλακίσει και βασανίσει πολιτικούς και πολίτες με κριτήριο τις πολιτικές τους
πεποιθήσεις.
Η χούντα, στην προσπάθειά της να ελέγξει κάθε πλευρά της
πολιτικής, είχε αναμιχθεί στον φοιτητικό συνδικαλισμό από το 1967,
απαγορεύοντας τις φοιτητικές εκλογές στα πανεπιστήμια, στρατολογώντας
υποχρεωτικά τους φοιτητές και επιβάλλοντας μη εκλεγμένους ηγέτες των φοιτητικών
συλλόγων στην Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδας (ΕΦΕΕ). Αυτές οι ενέργειες όπως
είναι φυσικό δημιούργησαν έντονα αντιδικτατορικά αισθήματα στους φοιτητές. Έτσι
η πρώτη μαζική δημόσια εκδήλωση διαμαρτυρίας ενάντια στη χούντα ήρθε από τους
φοιτητές στις 21 Φεβρουαρίου 1973. Οι αναταραχές ξεκίνησαν λίγο νωρίτερα, στις
5 Φεβρουαρίου, όταν οι φοιτητές του Πολυτεχνείου αποφάσισαν αποχή από τα
μαθήματά τους. Στις 13 Φεβρουαρίου γίνεται διαδήλωση μέσα στο Πολυτεχνείο και η
χούντα παραβιάζει το πανεπιστημιακό άσυλο, δίνοντας εντολή στην αστυνομία να
επέμβει. 11 φοιτητές συλλαμβάνονται και παραπέμπονται σε δίκη.
Η ένταση είχε πλέον κορυφωθεί. Στις 14 Νοεμβρίου 1973
φοιτητές του Πολυτεχνείου αποφάσισαν αποχή από τα μαθήματα και άρχισαν
διαδηλώσεις εναντίον του βάναυσου στρατιωτικού καθεστώτος. Οι φοιτητές, που
αυτοαποκαλούνταν «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», οχυρώθηκαν μέσα στο κτίριο της
σχολής επί της οδού Πατησίων και ξεκίνησαν τη λειτουργία του ανεξάρτητου
ραδιοφωνικού σταθμού του Πολυτεχνείου. Το, πλέον ιστορικό, μήνυμά τους ήταν:
«Εδώ Πολυτεχνείο! Λαέ της Ελλάδας το Πολυτεχνείο είναι σημαιοφόρος του αγώνα
μας, του αγώνα σας, του κοινού αγώνα μας ενάντια στη δικτατορία και για την
Δημοκρατία».
Οι διαδηλώσεις, τα συλλαλητήρια και οι εκδηλώσεις ενάντια
στο καθεστώς της Χούντας αυξάνονται. Κυρίως στην Αθήνα αλλά και σε σημεία της
επαρχίας δημιουργούνται συνθήκες εξέγερσης. Από τις 14 Νοεμβρίου μέχρι και τις
17 Νοεμβρίου (και πιο περιορισμένα μέχρι τις 18 Νοεμβρίου) στήνονται
οδοφράγματα και διεξάγονται οδομαχίες μεταξύ εξεγερμένων και αστυνομίας. Στις 3
π.μ. της 17ης Νοεμβρίου, και ενώ οι διαπραγματεύσεις για ασφαλή αποχώρηση των
φοιτητών είναι σε εξέλιξη, αποφασίζεται από την μεταβατική κυβέρνηση η επέμβαση
του στρατού και ένα από τα τρία άρματα, που είχαν παραταχθεί έξω από τη σχολή,
γκρεμίζει την κεντρική πύλη. Κατά την είσοδο του άρματος τραυματίζονται
θανάσιμα όσοι φοιτητές βρίσκονταν πίσω από την πύλη. Ταυτόχρονα ελεύθεροι
σκοπευτές της αστυνομίας ανοίγουν πυρ από γειτονικές ταράτσες, ενώ άνδρες της
ΚΥΠ καταδιώκουν τους εξεγερθέντες. Οι εκφωνητές του σταθμού του Πολυτεχνείου
παρέμειναν στο πόστο τους και συνέχισαν να εκπέμπουν το ιστορικό μήνυμα για 40
λεπτά μετά την έξοδο, οπότε συνελήφθησαν. Στρατιώτες και αστυνομικοί έβαλαν με
πραγματικά πυρά κατά πολιτών μέχρι και την επόμενη μέρα, με συνέπεια αρκετούς
θανάτους στον χώρο γύρω από το Πολυτεχνείο, αλλά και στην υπόλοιπη Αθήνα.
Εντέλει η χούντα έπεσε στις 23 Ιουλίου 1974 λόγω της
τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Στις 30 Δεκεμβρίου του 1975, μετά την πτώση της
χούντας, και μετά από ακροαματική διαδικασία δυόμισι μηνών ενώπιον του
πενταμελούς εφετείου Αθηνών, εκδόθηκε η απόφαση του δικαστηρίου το οποίο κήρυξε
ένοχους τους 20 από τους 32 κατηγορούμενους, ενώ αθώωσε 12.
Για αυτό το λόγο λοιπόν εμείς σήμερα γιορτάζουμε την ημέρα αυτή,
ως φόρο τιμής για τα αδικοχαμένα θύματα και ως ημέρα μνήμης για τον αγώνα των
φοιτητών να αποκαταστήσουν τη Δημοκρατία στη χώρα μας.
