Η Aκαδημία
Αθηνών είναι ο υψηλότερος φορέας έρευνας της Ελλάδος. Λειτουργεί ως νομικό
πρόσωπο δημόσιου δικαίου και εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας,
Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Η λειτουργία της εκτιμάται από στις 18
Μάρτιου 1926. Επιδιωκει κατά βάση την καλλιέργεια και την προαγωγή των
Επιστημών, των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών μέσω της συνεργασίας επιφανών
Ελλήνων επιστημόνων, λογοτεχνών και καλλιτεχνών. Επιπλέον η Ακαδημία θέτει ως
στόχο της την μελέτη και την έρευνα των προϊόντων και των στοιχείων της φύσης
της χώρας, καθώς και την επιστημονική υποστήριξη και ενίσχυση της γεωργίας, της
βιομηχανίας, της ναυτιλίας. Σήμερα στην Ακαδημία Αθηνών λειτουργούν 13
Ερευνητικά Kέντρα και 10 Γραφεία Ερευνών με εξειδικευμένες βιβλιοθήκες, καθώς
και κεντρική Βιβλιοθήκη υπό την επωνυμία «Βιβλιοθήκη Ιωάννης Συκουτρής». Από το
2002 υπό την εποπτεία της Ακαδημίας Αθηνών λειτουργεί το Ίδρυμα Iατροβιολογικών
Ερευνών. Οι παράγοντες που δρομολόγησαν την ίδρυσή της ήταν δύο. Ο πρώτος, η
συμμετοχή της Ελλάδας στη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης στο Παρίσι (Ιανουάριος 1919)
όπου η Ελλάδα θα έπρεπε να προβάλει διά ενός Ανώτατου ακαδημαϊκού ιδρύματος τα
εθνικά της δίκαια. Ο δεύτερος, η ίδρυση το 1918 της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημιών,
στις διασκέψεις της οποίας η Ελλάδα δεν μπορούσε να συμμετάσχει αφού δεν
διέθετε ανάλογο ίδρυμα. Τότε, ο Ελευθέριος Βενιζέλος δεσμεύθηκε να ιδρύσει ένα
τέτοιο Ίδρυμα και πέτυχε έτσι τη συμμετοχή και της Ελλάδος στις εργασίες της Ένωσης.
Ο Βενιζέλος έστειλε σχετικό τηλεγράφημα στον Δημήτριο Αιγινίτη για την προώθηση
των σχετικών ενεργειών. Οι πολιτικές εξελίξεις που ακολούθησαν ανέστειλαν κάθε
κίνηση. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή οι νέες συνθήκες επέβαλαν την ίδρυση
Ακαδημίας με απώτερο σκοπό τη διάσωση και μελέτη της πολιτιστικής κληρονομιάς
και την καλλιέργεια της εθνικής αυτογνωσίας.
Τάξεις:
1. Η Τάξη των Θετικών Επιστημών, περιλαμβάνει τις
Μαθηματικές, Φυσικές, Φυσικοϊστορικές, Εφαρμοσμένες Θετικές και τις Ιατρικές
Επιστήμες.
2. Η Τάξη των
Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών περιλαμβάνει την Φιλολογία, τα Γράμματα, την
Ιστορία, τις Καλές Τέχνες και την Αρχαιολογία.
3. Η Τάξη των Ηθικών
και Πολιτικών Επιστημών περιλαμβάνει τη Θεολογία, τη Φιλοσοφία, τη Νομική, τις
Πολιτικές, Οικονομικές και Κοινωνικές Επιστήμες
Κέντρα Έρευνας:
Κέντρο Έρευνας των
Νεοελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων Ι.Λ.Ν.Ε
Κέντρο Έρευνας της
Ελληνικής Λαογραφίας
Κέντρο Έρευνας του
Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισμού
Κέντρο Έρευνας της
Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου
Κέντρο Έρευνας της
Ιστορίας του Νεότερου Ελληνισμού
Κέντρο Έρευνας της
Ελληνικής και Λατινικής Γραμματείας
Κέντρο Ερευνών
Αστρονομίας και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών
Κέντρο Έρευνας της
Ελληνικής Φιλοσοφίας
Κέντρο Έρευνας
Φυσικής της Ατμόσφαιρας και Κλιματολογίας
Κέντρο Έρευνας της
Αρχαιότητος
Κέντρο Έρευνας της
Ελληνικής Κοινωνίας
Κέντρο Έρευνας της
Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης
Κέντρο Έρευνας
Επιστημονικών Όρων και Νεολογισμών
Κέντρο Ερευνών Θεωρητικών
και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών
Βραβεία της Ακαδημίας
Τα Βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών είναι ετήσιος θεσμός. Κάθε
χρόνο η Ακαδημία βραβεύει λογοτέχνες, οργανισμούς αλλά και ανθρώπους που
ανδραγάθησαν. Τα βραβεία δίνονται για τις κατηγορίες:
Τάξη των Θετικών
Επιστημών
Τάξη των Γραμμάτων
και των Καλών Τεχνών
Ίδρυμα Πέτρου Χάρη
Ίδρυμα Κώστα και
Ελένης Ουράνη
Τάξη των Ηθικών και
Πολιτικών Επιστημών
