Στις
18 Οκτωβρίου
του 1979,o Ποιητής του Φωτός φόρεσε
το φράκο του και παρέλαβε
το Νόμπελ λογοτεχνίας από τον Σουηδό βασιλιά. Σύμφωνα με τις περιγραφές των παρευρισκόμενων
στην αίθουσα τελετής, ο Έλληνας ποιητής, «έκλεψε την παράσταση». Τα άπταιστα γαλλικά
του και το περιεχόμενο του λόγου του, που αναφέρονταν στην τέχνη της ποίησης,
εντυπωσίασαν το κοινό.
Ο
Ελύτης δεν ήταν ο μοναδικός Έλληνας υποψήφιος για το βραβείο, καθώς υποψήφιος ήταν
και ο Γιάννης Ρίτσος. Λέγεται μάλιστα ότι η πρόθεση της σουηδικής ακαδημίας
ήταν να απονείμει το Νόμπελ και στους δύο, γι’ αυτό και έστειλε στην Ελλάδα τον
φιλόλογο Ίνγκεμαρ Ρέντιν. Ο Ρέντιν έκανε την επίσημη πρόταση στους δύο ποιητές,
που συμφώνησαν χωρίς δεύτερη σκέψη ότι δεν θα μοιραστούν το βραβείο. Αυτό
βέβαια δεν σήμαινε ότι ήταν αντίπαλοι. Ο Σουηδός φιλόλογος τελικά
επηρέασε
την απόφαση. Ο Ρέντιν, πριν τεθεί το «δίλημμα» είχε ήδη αρχίσει
να μεταφράζει την ποίηση του Ελύτη και συγκεκριμένα το πρώτο βιβλίο από το
«Άξιον Εστί», τη «Γένεση». Όταν επέστρεψε στη Σουηδία, έδωσε τις μεταφράσεις
στα μέλη της Ακαδημίας που χαρακτήρισαν το έργο του Ελύτη συγκλονιστικό και η
πλάστιγγα έγειρε υπέρ του. Η γνώμη του είναι πως ο Ρίτσος είχε γράψει πολύ
ωραία ποιήματα, αλλά κανένα δεν φτάνει το «Άξιον Εστί». Παρά τον μικρό
«ανταγωνισμό» των δύο μεγάλων ποιητών, όταν τελικά το βραβείο κέρδισε ο Ελύτης,
ο Ρίτσος δήλωσε: «Η απονομή του βραβείου Νόμπελ στον μεγάλο μας Έλληνα ποιητή
Οδυσσέα Ελύτη δεν είναι μία τιμή προς τον Ελύτη, αλλά μία τιμή προς το ίδιο το
Νόμπελ.»
Επιπλέον πληροφορίες : Το ολοκληρωμένο του όνομα
είναι Οδυσσέας Αλεπουδέλης. Επέλεξε το
ψευδώνυμο Ελύτης αντί να χρησιμοποιήσει το κανονικό του επίθετο, η επιλογή του
αυτή συνοδεύτηκε με εκείνη της άρνησης να αναλάβει το πατρικό εργοστάσιο σαπωνοποιίας
και πυρηνελαιουργίας που διατηρούσε η οικογένεια του στο Ηράκλειο Κρήτης. Είχε
γραφτεί στη Νομική Σχολή Αθηνών, αλλά δεν ακολούθησε την καριέρα του δικηγόρου.
Πολέμησε ως ανθυπολοχαγός στο Αλβανικό Μέτωπο κι ενώ ταξίδεψε αρκετά στην
Ευρώπη, δεν παρασύρθηκε από τον κοσμοπολίτικο ευρωπαϊσμό. Γεννήθηκε στις 2
Νοεμβρίου του 1911 και πέθανε στις
18 Μαρτίου του 1996 από ανακοπή καρδιάς, στην Αθήνα.
Το έργο του
μεγάλο και σημαντικό. Μέρος του οποίου, έχει μελοποιηθεί από καταξιωμένους
συνθέτες και τραγουδοποιούς, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης. Έχουν ξεχωρίσει τα «Άξιον
Εστί», «Τα ρω του έρωτα», «Προσανατολισμοί» και άλλα πολλά.
