Ελλάδα και Όσκαρ, της Γεωργοπούλου Μαρίας (Β1)

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΤΑΘΕΙ Ή ΕΧΟΥΝ ΚΕΡΔΙΣΕΙ ΟΣΚΑΡ

… και όμως, δεν είναι λίγες οι Έλληνες συντελεστές που στη μακρά ιστορία των σημαντικότερων βραβείων στο χώρο του κινηματογράφου, κατάφεραν να είναι υποψήφιοι και αρκετοί από αυτούς τελικά να διακριθούν αποδεικνύοντας ότι και η σύγχρονη Ελλάδα παράγει πολιτισμό που αξίζει «χρυσάφι».

Η κατάκτηση ενός βραβείου το οποίο απονέμει η Αμερικάνικη Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών είναι μεγάλη υπόθεση, ειδικά όταν αυτός που βραβεύεται δεν κατάγεται από τις Η.Π.Α., αλλά από μία μακρινή, μικρή χώρα, στην άλλη άκρη της γης. Ακόμα και με τις πιθανότητες εναντίον τους, όμως, στο πέρασμα των χρόνων, αρκετοί ήταν οι Έλληνες οι οποίοι κατάφεραν να φτάσουν μέχρι το κόκκινο χαλί και να φύγουν με το αγαλματίδιο στα χέρια. Μέσα από αυτό το άρθρο θα μας δοθεί η ευκαιρία να τους γνωρίσουμε και να τους τιμήσουμε:

      Το 1954 στη 16^η Απονομή που πραγματοποιείται στο Κινέζικο Θέατρο Grauman, στο Λος Άντζελες, η σπουδαία ηθοποιός Κατίνα Παξινού γίνεται η πρώτη Ελληνίδα που τιμάται με Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της ως Πιλάρ στην Αμερικάνικη ταινία «Για ποιον κτυπά η καμπάνα» τους Έρνεστ Χέμινγουέϊ.

      Από το 1947 και μέχρι το 1963 ο εξαίρετος Έλληνας σκηνοθέτης Ηλίας Καζάν προτείνεται συνολικά 5 φορές για   Όσκαρ Σκηνοθεσίας και κερδίζει τις δύο από αυτές:

§  1947 κερδίζει  για την ταινία «Συμφωνία κυριών» με πρωταγωνιστή τον Γκρέγκορι Πεκ.

§  1952 είναι υποψήφιος για την ταινία «Λεωφορείο ο Πόθος».

§  1954 κερδίζει και πάλι το Όσκαρ Σκηνοθεσίας για την ταινία «Το λιμάνι της Αγωνίας» όπου ο πρωταγωνιστής Μάρλον Μπράντο κερδίζει το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου.

§  1956 είναι υποψήφιος για την ταινία «Ανατολικά της Εδέμ».

§  1963 είναι υποψήφιος για πέμπτη φορά με την ταινία «Αμέρικα-Αμέρικα».

      Το 1960 η θρυλική ταινία «Ποτέ την Κυριακή», σε σκηνοθεσία του Ζιλ Ντασέν και με πρωταγωνίστρια την αξεπέραστη Μελίνα Μερκούρη, ήταν το όχημα που λίγο έλειψε να δώσει στην πατρίδα μας τρία Όσκαρ σε μία βραδιά: Α’ γυναικείου ρόλου, μουσικής στον αξέχαστο Μάνο Χατζιδάκι και καλύτερων κοστουμιών στην ενδυματολόγο Ντένη Βαχλιώτη. «Τα παιδιά του Πειραιά» χαρίζουν τελικά στον Χατζιδάκι το Όσκαρ καλύτερης μουσικής. Μάλιστα τότε ο μεγάλος συνθέτης είχε αρνηθεί να το παραλάβει και τελικά η Ακαδημία του το είχε στείλει εκ των υστέρων.

      1963 και ο Μιχάλης Κακογιάννης είναι υποψήφιος με την «Ηλέκτρα» για το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, ενώ την ίδια χρονιά ο Τέλης Σαβάλας προτείνεται για το Όσκαρ Β’ Ανδρικού Ρόλου στην ταινία «Ο βαρυποινίτης του Αλκατράζ και η ενδυματολόγος Θεώνη Βαχλιώτη-Όλντριζ για τα κοστούμια της «Φαίδρας» του Ζιλ Ντασέν.

      Τα «Κόκκινα Φανάρια», το 1964 βρίσκονται υποψήφια για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης ταινίας χάρις στον σκηνοθέτη Βασίλη Γεωργιάδη.

       Το 1965 ο Μιχάλης Κακογιάννης διεκδίκησε για μία ακόμα φορά το Όσκαρ Σκηνοθεσίας, Καλύτερη ταινίας και Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου  με τον «Ζορμπά». Αν και έχασε,  η ταινία έμεινε στην ιστορία, κερδίζοντας τρία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και ένα για τη Σκηνογραφία ενός σημαντικού Έλληνα δημιουργού, του Βασίλη Φωτόπουλου.

      Το 1966 ο Βασίλης Γεωργιάδης με «Το χώμα βάφτηκε κόκκινο» ήταν υποψήφιος για το Οσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσης Ταινίας. 

      Το 1970 ο Κώστας Γαβράς διασχίζει το κόκκινο χαλί διεκδικώντας το Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας για το «Ζ». Η ταινία διεκδικεί και τα Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και Διασκευασμένου Σεναρίου,  αλλά δεν κερδίζει κανένα από τα δύο.  

      Η ενδυματολόγος Θεώνη Βαχλιώτη-Ολντριζ το 1974 κερδίζει το Οσκαρ για τον «Υπέροχο Γκάτσμπι»,  όπου πρωταγωνιστούσαν ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ και η Μία Φάροου.  

      Η  «Ιφιγένεια» και πάλι σε σκηνοθεσία του Μιχάλη Κακογιάννη φτάνει  το 1977 στα Όσκαρ. 

      Το 1982 ο Βαγγέλης Παπαθανασίου  κατακτά το Όσκαρ Καλύτερης Μουσικής για τους «Δρόμους της Φωτιάς». Ο ίδιος δεν παρευρέθηκε στην τελετή και το χρυσό αγαλματίδιο το παρέλαβε εκ μέρους του ο  William Hurt. 

      Φτάνουμε στο 1983 όπου ο Κώστας Γαβράς  είναι και πάλι  υποψήφιος με τον «Αγνοούμενο». Η ταινία απέσπασε τελικά  το Όσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου.

      Η Χριστίνα Λαζαρίδη το 2001 ήταν υποψήφια για το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας Μικρού Μήκους  για το «One Day Crossing». 

      Το 2003 η Νία Βαρντάλος  διεκδικεί το χρυσό αγαλματίδιο για το Πρωτότυπο Σενάριο της εισπρακτικής επιτυχίας «My Big Fat Greek Wedding».

      Ο Γιώργος Λάνθιμος και ο Ευθύμης Φιλίππου βρίσκονται υποψήφιοι το 2011 με τον «Κυνόδοντα» για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

      Γιώργος Λάνθιμος και Ευθύμης Φιλίππου διεκδικούν αυτή τη φορά το Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου για την ταινία «Αστακός» το 2015, ενώ η Δάφνη Ματζιαράκη, είναι υποψήφια στην κατηγορία Ντοκιμαντέρ Μικρού Μήκους με την ταινία της «4.1 Miles».

      Και φτάνουμε στο σήμερα όπου ο Γιώργος Λάνθιμος στην απονομή των φετινών Όσκαρ στις 24 Φεβρουαρίου 2019 διεκδίκησε 10 βραβεία: Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Πρωτότυπου Σεναρίου, Α’ Γυναικείου Ρόλου (Ολίβια Κόλμαν), Β’ Γυναικείου Ρόλου (για την Έμμα Στόουν και την Ρέιτσελ Βάις), Φωτογραφίας, Μοντάζ, Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης και Κοστουμιών και απέσπασε το Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου.