ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ, της Μαρίας Γεωργοπούλου (Γ1)

           

Η παγκόσμια ημέρα Ηνωμένων Εθνών είναι ένας διεθνής εορτασμός της επετείου της ίδρυσης τους, στις 24 Οκτωβρίου του 1945. Την άνοιξη εκείνου του έτους οι αντιπρόσωποι πενήντα ενός εθνών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, συναντήθηκαν στο Σαν Φρανσίσκο για να βάλουν τις τελευταίες πινελιές στον χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Η ημερομηνία χαρακτηρίζει την ημέρα στην οποία λήφθηκε επίσημα ένας ικανοποιητικός αριθμός επικυρώσεων για να προωθήσει τα νέα Ηνωμένα Έθνη.

            Πρόδρομος των Ηνωμένων Εθνών ήταν η «Κοινωνία των Εθνών», ένας οργανισμός ο οποίος ιδρύθηκε το 1919 κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου με στόχο την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας για την επίτευξη της ειρήνης και της ασφάλειας.

            Το όνομα «Ηνωμένα Έθνη» επινοήθηκε από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Φραγκλίνο Ρούσβελτ και χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στη «Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών» της 1ης Ιανουαρίου 1942, όταν, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, εκπρόσωποι 26 εθνών δεσμεύτηκαν ότι οι κυβερνήσεις τους θα συνεχίσουν να αγωνίζονται μαζί κατά των Δυνάμεων του Άξονα (Γερμανία-Ιταλία-Ιαπωνία).

            Ήταν ένα νέο σφαιρικό όργανο που είχε προκύψει από το χάος και την καταστροφή του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου για να διασφαλίσει την ασφάλεια των επόμενων γενεών, να επιβεβαιώσει την πίστη στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και να προωθήσει την κοινωνική πρόοδο και τα καλύτερα πρότυπα της ζωής στις μεγαλύτερες ελευθερίες. Οι νικήτριες δυνάμεις που είχαν ηγηθεί του πολέμου, όπως οι ΗΠΑ, Σοβιετική Ένωση, Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία, είχαν αποκτήσει και το δικαίωμα του «βέτο» στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.

            Το 1947 η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε ένα ψήφισμα δηλώνοντας ότι η 24η Οκτωβρίου θα κηρυσσόταν η επίσημη ημέρα τους και θα αφιερωνόταν στο να γνωστοποιήσει στους λαούς του κόσμου τους στόχους, τα επιτεύγματα και το κέρδος της υποστήριξής τους για την εργασία των Η.Ε.

            Όλα αυτά τα χρόνια, ο ΟΗΕ παρουσιάζει κτυπητές αδυναμίες στην επίλυση των διεθνών διαφορών, εξαιτίας των αντικρουόμενων συμφερόντων των μεγάλων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα για εμάς είναι η τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 και η συνεχιζόμενη κατοχή του βορείου τμήματος της Μεγαλονήσου. Παρ' όλα αυτά, αποτελεί το μοναδικό εργαλείο στα χέρια της διεθνούς κοινότητας για την εμπέδωση της διεθνούς ειρήνης.

            Στα μετα-ψυχροπολεμικά χρόνια ασκείται κριτική στον ΟΗΕ από δύο πλευρές: Η μία θέλει ενεργότερο το ρόλο τους στις διεθνείς υποθέσεις, η άλλη περιορισμό του ρόλου μόνο στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.

            Χώρες όπως η Ινδία, η Ιαπωνία, η Βραζιλία η Νότιος Αφρική και η Γερμανία επιδιώκουν να χορηγηθεί και σ' αυτές το δικαίωμα «βέτο», ενώ οι ΗΠΑ, που συνεισφέρουν το 22% του προϋπολογισμού του ΟΗΕ, ζητούν μεταρρυθμίσεις, όταν δεν τον παρακάμπτουν, όπως στην εισβολή στο Ιράκ.

            Σήμερα τα Ηνωμένα Έθνη απαριθμούν 191 μέλη όσα και τα κράτη του κόσμου και ο εορτασμός της «Ημέρας των Ηνωμένων Εθνών» προσφέρει μια ευκαιρία στο κοινό να εξοικειωθεί με τις δραστηριότητες τους και να εξετάσει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε μαζί ως παγκόσμιες κινήσεις σε έναν νέο αιώνα.