Χριστούγεννα ημέρες χαράς και
γιορτής όπου οι πόλεις φορούν τα καλά
τους και τα σπίτια πλημυρίζουν από αρώματα
παραδοσιακών φαγητών και γλυκών. Η περίοδος των Χριστουγέννων περιλαμβάνει πολλά έθιμα που διαφέρουν από περιοχή σε
περιοχή.
Το στόλισμα του Χριστουγεννιάτικου έλατου είναι το
έθιμο όπου όλες οι οικογένειες ακολουθούν πιστά και τα παιδιά ανυπομονούν να
βάλουν το αστέρι στην κορυφή του δένδρου
που συμβολίζει το φωτεινό άστρο που οδήγησε τους τρεις μάγους στη φάτνη. Στα νησιά αντί για έλατο στολίζουν καράβια.
Το πιο γλυκό και μυρωδάτο έθιμο είναι η παρασκευή
των μελομακάρονων και των κουραμπιέδων
που γεμίζουν τις πιατέλες κάθε σπιτιού. Πρόκειται για πατροπαράδοτα εθνικά
γλυκίσματα και θεωρούνται απαραίτητα σε κάθε σπίτι την περίοδο των
Χριστουγέννων. Στη Μάνη ζυμώνουν το Χριστόψωμο, την παραμονή
των Χριστουγέννων, το οποίο έχει χαραγμένο ένα σταυρό στην κορυφή του. Κάθε οικογένεια φουρνίζει τα χριστόψωμα στον φούρνο
του σπιτιού της. Φτιάχνεται όπως το
ψωμί, μόνο που στολίζεται με σταυρούς.
‘Οι
μωμόγεροι’ (μώμος-μίμος και γέρος ) είναι ένα έθιμο που συναντάμε στο Κιλκίς
αλλά και στα χωριά Πλατανιά και Σίταγροι
της Δράμας και προέρχεται από τους Πόντιους πρόσφυγες.
Οι ρίζες του εθίμου
βρίσκονται στους προ-χριστιανικούς χρόνους αλλά οι Πόντιοι έδωσαν αργότερα
χριστιανικό χαρακτήρα. Το όνομα τους προέρχεται από τις μιμητικές τους ικανότητες
των πρωταγωνιστών. Οι Μωμόγεροι προσδοκώντας για μια καλύτερη τύχη για την νέα
χρονιά γυρίζουν σε παρέες όλο το δωδεκαήμερο ψάλλοντας τα κάλαντα. Όταν οι
παρέες συναντηθούν κάνουν ένα θεαματικό ψευτοπόλεμο μεταξύ τους μέχρι η μία
παρέα να νικήσει και η άλλη να δηλώσει υποταγή. Παραλλαγή μπορεί να θεωρηθεί το
έθιμο ‘Ραγκουτσάρια’ που συναντάται στην περιοχή της Κοζάνης και
της Καστοριάς.
Τέλος το ποιο διαδεδομένο έθιμο σε όλη την
Ελλάδα είναι τα κάλαντα.
Τα παιδιά
βγαίνουν στους δρόμους το πρωί της παραμονής των Χριστουγέννων και της
πρωτοχρονιάς και ψάλλουν τα κάλαντα με την συνοδεία του ήχου του μεταλλικού τριγώνου.
Οι σπιτονοικοκύρηδες ανταμείβουν τα
παιδιά με χρήματα ενώ παλαιότερα τους πρόσφεραν ένα γλύκισμα για να τα
ευχαριστήσουν. Τα κάλαντα εκτός από το καλωσόρισμα του νέου έτους και την
αναγγελία του χαρμόσυνου μηνύματος των γιορτών φέρνουν και ευχές για καλή τύχη
στους νοικοκύρηδες των σπιτιών, αλλά και σε όλο τον κόσμο.
